Zestresowana nieco wyjazdem, a przede wszystkim nieco zasmucona rozstaniem z mężem, może nie potrafiłam wczuć się odpowiednio w klimat miasta, choć to właśnie staraliśmy się robić, odpuszczając bieganie po muzeach i z wywieszonymi jęzorami „zaliczanie” najważniejszych atrakcji stolicy. Stwierdziliśmy, że z tego „wyrośliśmy”, że dużo ważniejsze dla nas i ciekawsze jest siąść na ławeczce w centrum miasta albo w parku i obserwować ludzi, obserwować toczącą się codzienność. Więc przyglądaliśmy się tej codzienności, wdychając zapach rozwijających się kwiatów w parku Tiergarten oraz zapach tradycyjnego niemieckiego carry wurst w centrum miasta, który mieszając się ze smogiem ulic, osiadał na naszych ubraniach na dłużej. Odwiedziliśmy ZOO i akwarium, które przez wielu zaliczane są do jednych z największych (gdzie i przez kogo dokładnie, wedle jakich statystyk? Nie wiem.) Poprzypatrywaliśmy się deskorolkarzom jeżdżącym po terenie dawnego lotniska Tempelhof, które zamieniono w park i pozachwycaliśmy się pięknymi muralami na pozostałych fragmentach Muru Berlińskiego. Zadumaliśmy się też niejednokrotnie nad historią naszą i naszych sąsiadów. Był „tradycyjny” kebab koalicji turecko-niemieckiej i niemiecki Weizen Bier, wypity w Biergarten. Nie zabrakło też „tradycyjnej”, wyjazdowej zupki chińskiej na kolację. I choć miasto nie przypadło nam specjalnie do gustu, to był to naprawdę fajny czas. Po raz kolejny potwierdziła się zasada, że „nie ważne gdzie, ważne, z kim”.

Postanowiłam nie robić listy najciekawszych, najlepszych miejsc. Tym razem żadnych „naj”. Berlin mam wrażenie, że jest już przegadany i opisany z każdej strony: co zobaczyć, gdzie zjeść, co wypić itd. Te podstawowe informacje można znaleźć na każdym blogu czy stronie internetowej traktującej o turystyce. Chciałabym w zamian podzielić się kilkoma spostrzeżeniami. Tym, co mnie zaciekawiło oraz zaintrygowało.

Było bowiem kilka rzeczy, które rzuciły nam się w oczy. Nad kilkoma długo dyskutowaliśmy. Jedne nas rozbawiały, a inne dziwiły.

1. Zacznę od stereotypów, choć jako osoba, która trochę podróżuje, powinnam się ich wystrzegać. Pierwszą kwestią, na którą zwróciłam uwagę było zachowanie kierowców na ulicy. Niemcy stereotypowo zawsze kojarzyli mi się z niemieckim „ordnungiem” i przestrzeganiem przepisów, a przede wszystkim dobrym wychowaniem. W Polsce to Niemiec pierwszy zatrzymał się przed zebrą, by przepuścić pieszego. Polak, przejeżdżał ze świstem. A tu zdziwienie. Możesz stać człowieku i stać na przejściu i jeśli nie ma świateł, to warto mieć przy sobie książkę, bo stanie może zająć nieco czasu. Trąbienie na pieszych, którzy za bardzo się ślamazarzą i nie nadążają ze zmieszczeniem się w czasie „zielonego”, jest na porządku dziennym. Wyprzedzanie na pasach, trąbienie na innych kierowców również. Gdzie ta uprzejmość i niemiecki porządek? I to zaskoczenie pieszych, gdy zatrzymywaliśmy się, by ich przepuścić!  

A może to „przywilej” stolic, gdzie wszyscy się spieszą?

2. Przypadł mi do gustu sposób sprzedaży papierosów. Sama nie palę, ale czasami w jednym czy drugim dyskoncie w Polsce ktoś kupuje paczkę. Pani sprawdza i okazuje się, że nie ma przy swojej kasie takiej, którą pragnie kupujący, więc biegnie do następnej kasy i szuka tych fajek. A ludzie w kolejce czekają. W Berlinie (może nie w każdym sklepie, ale w kilku widziałam) wybiera się odpowiedni kartonik, imitujący paczkę papierosów, którą chce się posiadać, płaci się za niego, a potem wędruje się do maszyny, już poza kasami i wymienia kartonik na „śmiertelną” paczuszkę. Bez zbędnego czekania i wstrzymywania kolejki.

3. A ‘propos siedzenia na ławeczkach i wdychania atmosfery. No cóż, z tymi ławeczkami to różnie bywało. Może byliśmy w złej części parku, ale spacerując długo po Tiergarten, nie naliczyliśmy się wielu. Najwięcej zwykle stało w centralnych punktach przy pomnikach, ale tak żeby gdzieś w głównych alejkach, albo chociaż jakiejś bocznej, nad oczkiem wodnym – jedna, co kilkanaście, metrów. Były miejsca, w których w ogóle nie było. I tak chodziliśmy po tym parku, szukając czegoś do przysiądnięcia, odpoczęcia i zjedzenia kanapki. U nas ławki stoją, co krok. Czy to wynika z niemieckiej aktywności i założenia, że park jest do spacerowania, a nie do przesiadywania w nim, czy może z dowolności rozkładania się na każdym skrawku zielonej trawki w ramach własnego kocyka?

4. Berlińskie lotnisko. Wiem, że budowane jest nowe i jego otwarcie się wciąż przedłuża, ale nawet nasze gdańskie lotnisko jest w tysiąckroć lepszym stanie niż berlińskie. Wielki szarobury gmach. Zero nowoczesności, ale też zero jakiegokolwiek „ducha”. No i jeszcze brak darmowego netu :) Byłam mocno zaskoczona.

5. Niedawno trafiłam na statystyki, które przedstawiały Berlin jako jedną z najtańszych stolic w Europie. I faktycznie nie mają wygórowanych cen. Oczywiście miejsca turystyczne rządzą się, jak wszędzie, swoimi prawami i to rzecz oczywista, ale nawet i w turystycznych granicach można było zjeść za całkiem przyzwoitą cenę. Nie dziwiło mnie więc, że tak wielu berlińczyków przesiaduje w knajpkach i w nich się żywi. Za około 4-5 euro już można coś przekąsić, a nawet najeść się do syta, zwłaszcza jeśli zamówi się „tradycyjnego” niemieckiego kebaba.
6. „O, zobacz! Jaka ciekawa instalacja”, rzuciłam do mojego męża, pokazując na różowe rury, biegnące wzdłuż ulicy, na długości, co najmniej kilkudziesięciu kilometrów. Znów jakiś artysta zaszalał z innowacyjnością, pomyślałam. Potem, gdy zaczęłam dostrzegać kolejne różnokolorowe instalacje, zwłaszcza w okolicy placów budowy, zrozumiałam, że to nie żadna artystyczna instalacja, mająca ubarwić miasto, a zwyczajne rury do transportu wody na budowę. A muszę przyznać, że tych placów budowy w Berlinie nie brakuje. Miałam deja’vu z Polski z czasów przygotowań do EURO.
Nie byłam w Amsterdamie. Byłam za to w Kopenhadze i Sztokholmie, i zawsze wydawało mi się, że to Dania i Szwecja rowerami stoją. Miałam wrażenie, że tylu rowerów i tylu przemieszczających się na nich, na co dzień ludzi, jeszcze nie widziałam. Starsi i młodsi. Panowie w garniturach i młode dziewczyny w powiewających sukienkach. Rodzice z dziećmi, siedzącymi na plastikowych krzesełkach, przymocowanych z przodu bądź z tyłu roweru oraz całe rodzinki, każdy na swoim dwukołowcu, rozwożące swoje pociechy do szkół i przedszkoli.

A przy tym setki, jeśli nie tysiące rowerów, stojących w każdym zakątku miasta, na niemal każdym rogu, skrzyżowaniu, przy każdym słupie, który może stanowić nie tylko oparcie dla pojazdu, ale przede wszystkim daje możliwość przymocowania go odpowiednim zapięciem i uchronieniem w ten sposób przed kradzieżą. I znów nie mogę się powołać na żadne statystyki, ale miałam wrażenie, że w Berlinie rowerów nie kradnie się, a już na pewno nie na jakąś dużą skalę. Ludzie nie kupują super pojazdów. Rower ma służyć przemieszczeniu się z punktu A do punktu B, a do tego najprostszy rower miejski w zupełności wystarcza. A jak pojazd tani, to i złodziei nie kusi.

Rowery to cecha charakterystyczna miasta. Wiele z nich stało się jego integralną częścią. Dziesiątki porzuconych, zniszczonych, odrapanych, niepełnowartościowych pojazdów, porzuconych przez właścicieli, wtopiło się w tło Berlina niekiedy stając się słupem ogłoszeniowym, innym razem dekoracją, w każdym przypadku zaś przypadku integralną częścią miasta.